Het Holland Festival is weer achter de rug en ik bezocht aardig wat voorstellingen. Op dinsdag 9 juni ging de opera Koeien van Misha Mengelberg in première in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Deze was overigens niet zelf door Mengelberg gemaakt, maar had jarenlang als wensdroom door zijn hoofd gespookt.
Regisseur Cherry Duyns schiep uit bestaande teksten van Mengelberg een libretto, Guus Janssen zocht er passende stukken bij, die hij samen met de door Mengelberg opgerichte Instant Composers Pool uitvoerde. Het werd een prachtig absurdistische voorstelling. Toen de sterk dementerende Mengelberg na afloop het podium werd opgereden in een rolstoel pinkten velen een traantje weg. Ook ik had de tranen in mijn ogen; het was pijnlijk te zien hoe broos mijn vroegere docent geworden was.
Misha Mengelberg, met Cherry Duyns, toegejuicht door Katrien Baerts, Stadsschouwburg Amsterdam, 9-6-2015
Een dag later, op woensdag 10 juni zat ik alweer in de Stadsschouwburg, bij de met veel bombarie aangekondigde productie Der Untergang der Nibelungen van het Berlijnse Gorki Theater. Het bleek een bombastisch wanproduct en als ik er niet voor Cultuurpers over had moeten schrijven, had ik beslist de zaal verlaten, in het kielzog van een groeiend aantal andere bezoekers.
Donderdag 11 juni ging de multimedia-opera As Big as the Sky van Arnoud Noordegraaf in première in het Muziekgebouw aan ‘t IJ. De voorstelling was compleet uitverkocht, net als de twee volgende uitvoeringen op vrijdag en zondag. – Wellicht omdat de Chinese kunstenaar Ai Weiwei tekende voor het decor. Ik deed alle inleidingen, waarbij ik onder anderen sprak met Arnoud Noordegraaf en librettist Adrian Hornsby.
Arnoud Noordegraaf – Thea Derks – Adrian Hornsby – Bart Visser MGIJ 14-6-2015
Het enthousiasme van de makers en het prachtige decor van Ai Weiwei ten spijt, werd ook dit een teleurstelling. De regie (van Noordegraaf zelf) was statisch, het libretto ondoorgrondelijk en de muziek weinig prikkelend. Ook de uitvoering liet te wensen over. Bas Wiegers kreeg het Asko|Schönberg maar niet gelijk en van de zangers wist alleen Zhang Bo als dorpsomroeper zijn rol wat vlees op de botten te geven. De decors en filmbeelden van Ai Weiwei waren prachtig, maar konden de voorstelling niet redden.
Twee dagen na deze ‘Chinese’ opera klonk op dezelfde plek de première van een nieuwe opera van Guo Wenjing, Het innerlijke landschap. Een staaltje ongelukkig programmeren, want het was onvermijdelijk beide producties met elkaar te vergelijken. Het Nieuw Ensemble en een Chinees slagwerkensemble speelden onder leiding van Ed Spanjaard vlekkeloos en de sopraan Shien Timei was zelfs adembenemend. Toch was ook deze voorstelling uiteindelijk onbevredigend, vanwege de gemakzuchtige aanpak van Guo Wenjing. Hier lees je mijn bespreking.
Che Guevara ‘gereconstrueerd’, Theater Carré, juni 1969
Een week later nam ik de tiende aflevering op van mijn programma Panorama De Leeuw bij de Concertzender. Ik had veel reacties gekregen op de uitzending van 3 juni, waarin ik een substantieel deel draaide uit de opera Reconstructie die Reinbert de Leeuw in 1969 maakte met onder anderen Misha Mengelberg.
Op veler verzoek wijdde ik de gehele uitzending van 1 juli aan deze ‘moraliteit’. Het libretto van Harry Mulisch en Hugo Claus volgt de letters van het alfabet en is één lange, rauwe aanklacht tegen het imperialisme van Noord-Amerika. Ik schreef erover voor Cultuurpers. In mijn biografie Reinbert de Leeuw, mens of melodie behandel ik diepgravend de controverse die deze anti-Amerikaanse productie in 1969 opriep; de uitzending is hier terug te horen.
De afgelopen week werkte ik aan de toelichtingen bij zeven composities van Vanessa Lann, die dit najaar zullen verschijnen op de cd moonshadow sunshadow, genoemd naar het gelijknamige stuk voor het vioolduo Liza Ferschtman en Esther Hoppe. Prachtig hoe Lann steeds weer onze verwachtingspatronen bevraagt, met een intrigerend spel tussen voor- en achtergrond. Ik hou u op de hoogte!
Maar nu is het tijd voor vakantie…
Contemporary Classical - Thea Derks 